Լուսավորական շարժում

Լուսավորական շարժում

Հասարակության արմատական փոփոխությունները հեշտ չէին ընթանում, բոլոր նորամուծությունները թշնամաբար էին ընթունվում բերնախավի և հոգեվորական կողմից:

18-րդ դարում սկսվեց լուսավորական շարժումը, որի նպատակն էր ազատության, իրավահավասարության և օրենքի գերակայության պահանջի ներկայացումը, կրթության և նոր գիտելիքների տարածումը:

Գաղափարախոսություն

Լուսավորական գաղափարները տարածվեցին հատկապես Անգլիայում և Ֆրանսիայում, լուսավորական շարժման կարևոր դեմքերից էին՝

• Ջոն Լոկ-ըստ նրա, մարդկության զարգացման ամենակարևոր նախապայմանը գիտելիքների ձեռքբերումն էր:Նա առաջ քաշեց այն գաղափարը, որ մարդիկ ի ծնե ազատ են, հավասար են և անկախ և ազատ մարդիկ կարող են միավորվել, դաշինք կնքել և ստեղծել պետություն:
• Շառլ Մոնտեսքյո-ըստ նրա գոյություն ունի պետության երեք տեսակ՝ բռնապետություն(հիմնված վախի վրա), միապետություն(հիմնված պատվի վրա) և հնրապետություն(հիմնված առաքինության վրա):Նա ասում էր, որ իշխանությունը պետք է տարանջատված լինի երեք մարմինների՝ օրենսդիր,գործադիր և դատական, այս բաժանումը շատ մեծ ազդեցություն է ունեցել աշխարհի վրա և մինչև այժմ գործածվում է:
• Ոլտեր-նա հավատում էր մարդկային բանականությանը և ատում էր կրոնական հավատը:
• Ռուսո-Նա ասում էր, որ այն ժամանակ, երբ չի եղել մասնավոր սեփականություն մարդիկ երջանիկ են եղել և, երբ ստեղծվեց մասնավոր սեփականություն մարդիկ բաժանվեցին հարուստների և աղքատների, նա առաջարկում էր այնպիսի կարգեր ստեղծել, որտեղ բոլորը հավասար կլինեն:  

Լուսավորյալ արքաները

17-18-րդ դարերում լուսավորականները հույս ունեին, որ միապետները կտանեն ազգերին դեպի բարգավաճում այդպիսի լուսավորյալ միապետներ իրոք եղան՝

• Ֆրանսիայում Լուի 14-ը, որի օրոք մցվեցին միասնական օրենքներ, դատարաններ, բացվեցին շատ մանուֆակտուրաներ, կառուցվեցին ճանապարհներ և ջրանցքներ, նա հասկացավ, որ երկրին անհրաժեշտ է ավելի շատ արտահանել քան ներմուծել:
• Ռուսաստանում Պյոտր I:
• Պրուսիայում Ֆրիդրիխ II:
• Ավստրիայում Յոզեֆ II:

Սակայն խնդիրը կայանում էր նրանում, որ լուսավորական միապետները փորձում էին հին կարգերը հարմարեցնել նոր իրողություններին ինչը անհնար էր, այդ պատճառով շուտով այդ երկրներում տեղի ունեցան հեղափոխություններ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Լուսավորական գաղափարների խոշոր ներկայացուցիչներից է Ջոն Լոկը: Փիլիսոփա Ջոն Լոկը ծնվել է 1632թ.-ի օգոստոսի 29-ին Ռինգթոնում (Անգլիա): Նրա գաղափարները մեծ ազդություն են թողել էպիստեմոլոգիայի և քաղաքական փիլիսոփայության զարգացման վրա: Լայնորեն ճանաչված է որպես Լուսավորչական դարաշրջանի ազդեցիկ մտածողներից մեկը: Լոկի նամակներն ազդեցություն են թողել Վոլտերի և Ռուսսոյի, շոտլանդացի մտածողների և ամերիկյան հեղափոխականների վրա: Լոկի փիլիսոփայության մեջ կարելի է առանձնացնել վեց հիմնական դրույթ; Օգտվելով նշված հղումից՝ ընտրիր երեք դրույթ, կարդալուց հետո հիմնավորիր քեզ դուր եկած հատվածները: Ջոն Լոկ https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/3728

1. Մեր ողջ իմացությունը ձեռքբերովի է: Մարդկային հոգին մաքուր տախտակ է (tabula rasa), որի վրա կյանքի ընթացքում դրոշմվում են գաղափարներն՝ ըստ յուրաքանչյուրի փորձի:

 

Իրոք մարդը սկզբից ոչ մի բան չի իմանում, հետո կյանքի ընդհացքում փորձ է ձեռք բերում:

 

2. Գաղափարները ծագում են արտաքին զգայությունից և ներքին ռեֆլեքսներից: Մեր զգացմունքներն ու կրքերը ևս մարդու վրա ազդում են միայն որպես գաղափար:

 

Ես էլ եմ կարծում, որ գաղափարները ստեղծվում են մարդկանց մտքերից և զգացողություններից:

 

3. Մարդու հոգու մեջ ներթափանցող ամեն մի ընկալում գաղափար է:

 

Այո, մարդը ամեն մի ընկալում ստանալուց գաղափար է ստեղծում:

2.Լոկի քաղաքական հայացքները կարդալուց հետո փորձիր զուգահեռներ անցկացնել արդի ժամանակաշրջանի հետ, գրի քո կարծիքը։/գրավոր/
Մարդու բնական վիճակը լիակատար ազատությունն ու հավասարությանն է իր կյանքի և ունեցվածքի տնօրինման պայմաններում։ Դա խաղաղության և բարյացակամության վիճակ է։ Բնության օրենքը ցուցում է խաղաղություն և անվտանգություն։
Քաղաքացիական հասարակության և իրավական ժողովրդավարական պետության տեսաբան է՝ թագավորի և ազնվականության օրենքի առջև հաշվետու լինելու կողմնակից։
Պետությունը ստեղծված է բնական իրավունքների (ազատություն, հավասարություն, ունեցվածք) և օրենքների (խաղաղություն և անվտանգություն) երաշխավորման համար, այն չպետք է ոտնձգություն անի այդ իրավունքների վրա, պետք է այնպես կազմակերպվի, որպեսզի բնական իրավունքները հուսալի կերպով երաշխավորվեն։

Մարդիկ հիմա ազատ են իրենց ընտրության մեջ և կարող են ընտրել իրենց ղեկավարան:Նաև ես համամիտ եմ, որ պետությունը պետք է ոչ, թե իր քաղաքացին երին վախի մեջ պահի այլ, ընդհակառակը պետության հիմնական գործընթացը պետք է քաղաքացիներին պաշտպանելը լինի:

3․ Ֆրանսիական լուսավորականներ Շարլ Մոնտեսքյու, Ժան-Ժակ Ռուսո /Էմիլ կամ դաստիարակության մասին/, Մարի Ֆրանսուա Վոլտեր

ա.Գրիր տաս կետից բաղկացած  քո տեսակետը դաստիարակության մասին։

• Մարդը պետք է հարգի ուրիշ մարդկանց
• Մարդը պետք է կենսուրախ լինի
• Պետք է հարգի ուրիշների կարծիքը
• Պետք է չվախենա արտահայտել սեփականը
• Պետք է ազատ լինի իր գործողություններում
• Պետք է աշխատասեր լինի
• Չվախենա մնացած մարդկանցից
• Անձամբ ունենա ճիշտ կարծիք
• Ճիշտ որոշումներ կայացնի
• Եվ ճիշտ ընկալի միասնական աշխատանքը

բ. Այս հղումից օգտվելուց հետո ներկայացրու Ժան- Ժակ Ռուսոյի մոտեցումը դաստիարակությանը, արդյոք համապատասխանում է քո պատկերացրած տեսակետին։/հիմնավորիր գրավոր/

Իմ պատասխանից ամբողջությամբ տարբերվում է, բայց ես դրա հետ համաձայն եմ:

4.Շառլ Մոնտեսքյու. ստորև տեղադրված նյութին ծանոթանալուց հետո, 3-5 նախադասությամբ հայտնիր քո տեսակետը/գրավոր:
Մոնտեսքյուի՝ պատմության մասին փիլիսոփայությունը նվազագույնի էր հասցնում անհատների և իրադարձությունների դերը։ “Խորհրդածություններ հռոմեացիների ծաղկման և անկման պատճառների մասին” գրքում “յուրաքանչյուր պատմական իրադարձություն տեղի է ունեցել մի հիմնական շարժման հետևանքով” տեսակետը նա մեկնաբանում էր այսպես. Պատահականությունը չի կառավարում աշխարհը։ Հարցրեք հռոմեացիներին, որոնք ունենում էին իրար հաջորդող հաջողություններ, արդյոք առաջնորդվել են որևէ հստակ պլանով, կամ իրար հաջորդող վայրիվերումներ, որոնք հետևել են մեկը մյուսին։ Յուրաքանչյուր միապետության մեջ գոյություն ունեն ընդհանուր պատճառներ՝ բարոյական և ֆիզիկական, որոնք բարձրացնում, հաստատում կամ այն հավասարեցնում են հողին։ Բոլոր միջադեպերը կառավարվում են այս պատճառներով։ Եվ եթե մի պատերազմում պատահականությունը, որը որոշակի պատճառ է, պետությունը ավերածության է հասցրել, ինչ- որ հիմանական պատճառ կարևոր է դարձրել պետության կործանվելը որևէ պատերազմի պատճառով։ Միով բանիվ՝ հիմնական միտումը առաջանում է այդ բոլոր միջադեպերից։ Հանրապետությունից դեպի կայսրություն անցում կատարելը քննարկելիս նա առաջարկում է այն տեսակետը, որ եթե Կեսարը և Պոմպեոսը չփորձեին զավթել Հանրապետության կառավարումը, ապա մյուսները ավելի կմեծանային իրենց տեղերում։ Պատճառը ոչ թե Կեսարի և Պոմպեոսի ձգտումն է, այլ ընդհանրապես մարդկային ձգտումն է։

Պատասխան

Շառլ Մոնտեսքյոն ուզում էր ասել, որ այն իրադարձությունները, որոնց մարդկությունը մի ժամանակ հասել է պայմանավորված էին բոլոր մարդկանց ձկտումից:Այսինքն կարևոր չի ինչ, որ կոնկրետ անձ, որի օգնությաբ այդքանը կատարվեց այլ բոլոր մարկանց ձգտումը դեպի դրան:

5․ Հյուսիսային Ամերիկա-Բենջամին Ֆրանկլին, Թոմաս Ջեֆերսոն:Ներկայացրու առանձին -առանձին , համեմատիր իրենց հայացքները:

Նրանք երկուսն էլ զբաղվել են գիտական աշխատանքով և հնարավորինս չափ զարգացրել իրենց երկրները, բայց ի տարբերություն Բենջամինի Թոմասը ի սկզբանե լավ կրթություն էր ստացել:Նրանք եղել էին լավ նախագահներ:

6.Լուսավորական շարժումը- ամփոփիր մեկ նախադասությամբ;

Այս դասը ընդհանուր երկիրների զարգացման մասինէր, նրա մասին, որ դրա մեջ ներառվել էին տանև հայտնի նկարիչները արհեստանգետները և այլն:Նաև տարբեր փիլիսոփաների տեսակետերի և մտքերի մասին:

 

Երկու անհայտով առաջի աստիճանի երկու հավասարումների համակարգեր, տեղադրման եղանակ

1) Տեղադրման եղանակով լուծեք հավասարումների համակարգը.

ա)x=2y

2*2y-3y-7=0

y-7=0

y=0+7

y=7

x=14

բ)x=-5y

3*(-5y)+7y-16=0

-8y-16=0

-8y=0+16

-8y=16
y=16:(-8)

Y=-2

X=10

գ)y=3x

x-2*3x+10=0

-5x+10=0

-5x=0-10

-5x=-10

X=-10: (-5)

X=2

Y=6

դ)-y=-7x

3x-7x+12=0

-4x=0-12

-4x=-12

X=-12: (-4)

X=3

Y=-21

2) Լուծեք հավասարումների համակարգը.

ա)5x=-y+7

-y+7-3y-11=0

-4y-4=0

-4y=0+4

-4y=4

Y=4: (-4)

Y=-1

X=6

Բ)2x=-y+1

-y+1+2y+5=0

Y+6=0

Y=0-6

Y=-6

X=-6+1=-5

Գ)2x=-y+7

-y+7-2y+4=0

-3y+11=0

-3y=0-11

-3y=-11

Y=-11:(-3)

Y=3,6

X=3,6+7=10,6

Դ)3x=-y-5

-y-5-3y-5=0

-4y-10=0

-4y=0+10

-4y=10

Y=10: (-4)

Y=-2,5

X=-2,5-5=-7,5

3) Տեղադրման եղանակով լուծեք հավասարումների համակարգը.

Ա)x=y+1

Y+1+y-5=0

2y-4=0

2y=0+4

2y=4

Y=4:2

Y=2

Բ)x=y+2

y-2+y-6=0

2y-8=0

2y=0+8

2y=8

Y=8:2

Y=4

X=6

Գ)x=y+2

3y+6-2y-9=0

y-3=0

y=0+3

y=3

x=5

դ)x=2y+3

10y+15+y-4=0

11y+11=0-11

11y=-11

Y=-11:11

Y=-1

X=5

Ե)x=-2y+11

-8y+44-5y+8=0

-13y+52=0

-13y=0-52

-13y=-52

Y=-52: (-13)

Y=4

X=19

Զ) x=0-4y+2=-4y+2

3*-4y+2+8y-2=0

-12y+8y=0+2-2

-4y=0

y=0

0+2=2

x=2

(0;2)

Եռանկյան միջին գիծը

Դաս 8.

 Թեմա՝ Եռանկյան միջին գիծը

Տեսական նյութ

Սահամանում Եռանկյան երկու կողմերի միջնակետերը միացնող հատվածը կոչվում է եռանկյան միջին գիծ:

Թեորեմ:  Եռանկյան միջին գիծը զուգահեռ է նրա կողմերից մեկին և հավասար այդ կողմի կեսին:

Ապացույցն ինքնուրույն, որպես հետազոտական աշխատանք կամ կարող ես կարդալ դասագրքից, էջ՝ 11:

Առաջադրանքներ 

1) Եռանկյան կողմերը հավասար են 6սմ, 8սմ, 10սմ: Գտեք այն եռանկյան պարագիծը, որի կողմերը տրված եռանկյան միջին գծեր են:

10:2=5

6:2=3

8:2=4

P=5+3+4=12

2) Ուռուցիկ քառանկյան անկյունագծերը հավասար են 12մ և 16մ: Գտեք այն քառանկյան կողմերը, որի գագաթները տրված քառանկյան կողմերի միջնակետերն են:

12:2=6

16:2=8

P=6+6+8+8=28

3) Նկարում EF-ը միջին գիծ է:Գտնել PBEF և PABC:

10:2=5

p=5+5+4=14

4+4=8

5+5=10

p=10+10+8=28

4) Նկարում MN || AC: Գտնել PMBN և PABC:

P=4+3+3,5=10,5

4+4=8

3,5+3,5=7

3*2=6

P=8+7+6=21

5) Քառանկյան անկյունագծերը հավասար են m-ի և n-ի: Գտեք այն քառանկյան պարագիծը, որի գագաթները տրված քառանկյան կողմերի միջնակետերն են:

Ռեֆլեկս

Ռեֆլեկսը, դա մարդու և նաև կենդանիների կողմից կատարվող հիշված կամ պարտադիր ավտոմատ կատարվող գործողություն է:Օրինակ պատկերացնենք, որ դու ընկնում ես, դու իհարկե քո ձեռքերը կպարզես, որ չվնասվես, կամ, եթե քո վրա ինչ որ ծանր բան է գալիս դու իհարկեկե ավտոմատ և արագ կփորձես պաշտպանվել՝ այդ ամենը կոչվում է ռեֆլեկս:

Նույնիսկ կենդանիներին են պարապացնում ռեֆլեկսի օգնությամբ:Ենթադրենք շունը իրեն լավ է պահել և իրեն քաղցրավենիք են տվել, դրանից հետո շան մոտ այսպիսի հասկացություն է առաջանում, որ տվյալ գործուղությունից հետո նա քաղցրավենիք կստանա և հաջորդ անգամ նա տվյալ նշանը ստանալուց հետո ավտոմատ կկատարի տվյալ գործողությունը:

Լինում են ռեֆլեկսենի երկու տեսակներ՝ պարզ և բարդ դրանք պայմանավորված են նեյրոնների քանակից:Առաջինը կազմված զգայական նեյրոնից, որը որևե հարվածը փոխանցում է շարժողական նեյրոնին, օրիանկ՝ ծնկին հարվածելուց, երբ ոտքը բարձրանում է վերև:Բարդ ռեֆլեկսը կազմված է մեկից ավելի նեյրոններից, բարդ տեսանկը՝ վազելն է, քայլելը և այլն: