В отличие от большей части Европы, страны Востока в I Средние века переживают несколько нашествий кочевых народов, которые с течением времени воспринимают городскую культуру, но происходит это каждый раз практически заново. Поэтому в конечном итоге развитие городского расселения на Востоке идет значительно медленнее, а связь с древними городами оказывается более тесной. В наибольшей степени это проявляется при формировании сети и принципом I организации арабских городов.
Арабские завоевания в VII—VIII вв. охватили огромную I территорию от Пиренейского полуострова до долины Инда. При этом большинство древних городов на этой территории I было разрушено, а на их месте возникли лагеря кочевником, впоследствии ставшие городами (Каир в Египте, Рабат в Марокко и д.р..). Столицей арабского государства первоначально была Медина — небольшой город в пустынной части Аравийского полуострова. Затем столица была перенесена ближе к главным торговым путям того времени сначала м Дамаск, а I затем в специально построенный в 702 г. в качестве столицы город Багдад. Багдад возник в месте схождения рек Тигра и ‘ Евфрата, т. е. примерно в том же месте, где существовали Вавилон и другие столицы древности. Багдад в период своего расцвета насчитывал до 2 млн. жителей и являлся самым крупным городом в мире, но после монгольских завоеваний XIII в. он потерял свое значение.
Принципы застройки Багдада повторялись и в других арабских городах. Возвышенность в центре города занимала крепость (шахристан или касба), в которой поселялся правитель данной местности (в Багдаде — халиф) со своими приближенными, военной дружиной и слугами. Дворец правителя включал в себя систему внутренних дворов, занятых садами, бассейнами и фонтанами. Вокруг крепости располагалась торгово-ремесленная часть города (рабад), окруженная внешней оборонительной стеной. В ее центре1 находилась базарная площадь, а ремесленники жили в кварталах по профессиональному признаку, каждый из которых был окружен своей стеной. В шахристане и каждом квартале находилась мечеть, которая была тем больше и богато украшена, чем богаче был данный квартал.
Мечеть, как правило, завершалась куполом, а рядом с ней находился башня — минарет (п.и и несколько минаретов). Дома простых жителей были с плоскими крышами, одноэтажными, сооруженными из глины, выходящими на улицы глухой стеной, с внутренним двором. Важными общественными зданиями города были караван-сараи (гостиницы), медресе (школы), бани, располагавшиеся в центре города.
Թարգմանություն
Ի տարբերություն Եվրոպայի մեծ մասից, Արևելյան երկրներում միջնադարերում առաջին կեսերին, Արևելյան երկրներ են արշավել մի քանի քոչվոր ցեղեր, որոնք ժամանակի ընթացքում ընդունել են քաղաքակիրթ մշակույթը, սակայն պետք է նշել, որ այս գործընթացը միշտ կրկվում է:Դրա պատճառով արդյուքնում քաղաքական մշակույթի զարգացումը Արևելքում գնում է շատ ավելի դանդաղ, իսկ ավելի հին քաղաքների հետ կապը ավելի պինդ է դառնում:Ամենաշատը դա ցուցադրվում է կապի կազմավորման և Արաբական երկրների I կազմակերպության սկզբունքով:
Արաբական նվաճումները VII-VIII-թթ. ներառեցին իրենց մեջ շատ մեծ տարածք, Պիտերական թերակղզուց մինչև Ինդի հիվիտները:Չնայած շատ հին երկրներ այդ տարածքում փլուզված էին և դրանց տեղը դրված էին քոչվոր ճամբարներ, հետրևանքով դարձած քաղաքներ(Կաիրը Եգիպտոսում, Ռաբատը Մակոռոյում և այլն):Արաբական պետության մայրաքաղաքը սկզբում եղել էր Մեդինը, փոքրիկ քաղաք Արավիական թերակղզու անապատային մասերում:Դրանից հետո մայրաքաղաքը տեղափոխվեց այդ ժամանակվա շուկայական գծերին ավելի մոտ՝առաջինը Դամսկ, իսկ հետո հատուկ որպես մայրաքաղաք 702թ. պատրաստված Բագդադ քաղաքը:Բագդադը հայտնվեց գետերի հատման կետում Տիգրա և Էվֆռատա մոտավորապես նույն տեղում, որտեղ Բաբելոնն էր և այլ հին երկրները:Բագդադը իր բարգավաճման շրջանում ուներ մոտ 2 միլիոն բնակիչներ և ամենամեծ քաղաքն էր համարվում, բայց բազմաթիվ նվաճումներից հետո XIIIթ. այն կորցրեց իր իմաստը:
Բագդադի կառուցման սկզբունքը կրկնվում էին նաև ուրիշ Արաբական քաղաքներում:Քաղաքի կենտրոնի բարձունքի դերը խաղում էր (Շախրիստան կամ Կասաբա), որում բնակվում էր այդ տարածքի ղեկավարը (Բագդադում-խալիֆան) իր մոտիկների, զինվորականների և ծառաների հետ:Ղեկավարի պալատը իր մեջ ներառում էր ներքին բակերի համակարգ,որտեղ տնկված էին այգիներ,լողավազաններով և շատրվաններով:Պալատից դուրս դրված կաին քաղաքի շուկաները(Ռաբադ), որոնք պատված էին դրսի պատերով, դրա կենտրոնում գտնվում էր հրապարակը, իսկ արհեստավորները ապրում էին իրենց արհեստի համար նախատեսված թաղամասերում, որոնցից ամեն մեկը պատված էր սեփական ցանկապատով:Շառխիստանում ամեն թաղամասում կար մսկիթ, որը ավելի հարուստ և լավ էր զարդարված քան այդ ամբողջ թաղամասը:
Մսկիթը, որպես կանոն վերջանում էր գմբեթով, իսկ դրա կողքը գտնվում էր բարձր աշտարակ:Սովորական բնակիչների տները ունեին տափակ առաստաղ, դրանք մեկ հարկանի էին, պատրաստված էին կավից,որոնք փողոցի կողմից ամբողջական պատ ունեին սեփական այգիով:Կարևոր համընդհանուր շենքերը եղել էին կարավանսայերը(հյուրանոցները),մադռեսե(դպրոցները), բաղնիքներով, որոնք գտնվում էին քաղաքի կենտրոնում:
Լուիզա Եղիազարյան 