Մի քանի անհայտով հավասարումներ

ա/ {x^2=y {y-2=2

y=x^2

x^2-2=2

x^2=4

x=V4=2

2^2=y=4

(+-2;4)

բ/ {y^2-1=x {x-13=11

x-13=11

x=11+13=24

y^2-1=24

y^2=25

y=V25=5

(24;+-5)

գ/ {x-3=2 {y^2-x=4

x=2+3=5

y^2-5=4

y^2=4+5=9

y=V9=3

(5;+-3)

ա/ {x+y=3 {xy=-40

x+y=3

x=3-y

(3-y)y=-40

3y-y^2=-40

-y^2+3y=-40

y^2-3y-40=0

D=9-4*1*(-40)=169=13

y1=3+13/2=8

y1=3-13/2=-5

x=3-8=-5

x=3-(-5)=8

բ/ {x+y=7 {xy=12

x=7-y

(7-y)y=12

7y-y^2=12

-y^2+7y=12

y^2-7y+12=0

D=49-4*1*12=1

y1=7-1/2=3

y2=7+1/2=4

x=7-3=4

x=7-4=3

գ/ {x+y=3 {xy=-28

x=3-y

(3-y)y=-28

3y-y^2=-28

-y^2+3y=-28

y^2-3y+28=0

D=9-4*1*28=-19

Լուծում չունի

ա/ {x^2+y^2=41 {y-x=1

y=1+x

x^2+1+x^2=41

2x^2=40

x^2=20

x=V20

y=1V20

բ/ {x^2+y^2=13 {y-x=-1

-x=-1+y

x=1-y

1+y^2+y^2=13

2y^2=14

y^2=7

y=V7

x=1-V7

գ/ {x^2-y^2=3 {x+y=1

y=1-x

x^2-1+x^2=3

2x^2=4

x^2=2

x=V2

y=1-V2

ա/ {x^2-y^2=0 {y+x=0

y=0-x

x^2-0+x^2=0

2x^2=0

x^2=0

x=V0=0

y=0-0=0

բ/ {x^2-y^2=0 {y-x=0

y=0+x

x^2-0+x^2=0

2x^2=0

x^2=0

x=0

y=0

գ/ {x+y=0,2 {x^2-y^2=2

y=0,2-x

x^2-0,2+x^2=2

2x^2=2+0,2=2,2

x^2=1,1

x=V1,1

y=0,2-V1,1

Հալոգեններ

Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգի VIIA խմբի տարրերը (ֆտոր` F, քլոր` CI, բրոմ` Br, յոդ` I) անվանվում են հալոգեններ: Հալոգենների խմբին է պատկանում նաև ռադիոակտիվ աստատ` At տարրը, որի քանակը երկրակեղևում անչափ փոքր է: Նրա հատկությունների վերաբերյալ մեզ շատ քիչ բան է հայտնի, և այն չենք դիտարկելու:

Հալոգենների ատոմներն արտաքին էլեկտրոնային շերտում պարունակում են 7-ական էլեկտրոն՝ 

արտաքին շերտի էլեկտրոնային բանաձևն է ns2np5

   Հալոգենների արտաքին էլեկտրոնային շերտի կառուցվածքը

Հալոգենների ատոմներին միայն մեկ էլեկտրոն է պակասում` համապատասխան պարբերությունը եզրափակող իներտ գազի ատոմի ns2np6 էլեկտրոնային կառուցվածքը ստանալու համար: Քիմիական միացություն առաջացնելիս հալոգենների ատոմներն ընդունակ են հեշտությամբ միացնելու մեկ էլեկտրոն, և այդ պատճառով հալոգենների ատոմների առավել բնութագրական օքսիդացման աստիճանը  –1 է: Մասնավորապես մետաղի հետ փոխազդելիս հալոգենի ատոմը նրանից մեկ էլեկտրոն է վերցնում և փոխարկվում 1– լիցքով իոնի: Հալոգենի և մետաղի ատոմների միջև ծագում է իոնային կապ, և առաջանում է աղ: Այստեղից էլ ծագել է ենթախմբի «հալոգեններ» ընդհանուր անվանումը` «աղածիններ» (hունարեն թարգմանությամբ halos` աղ, genos` ծնող):

Հալոգենների քիմիական ակտիվությունը բավականին մեծ է, որի պատճառով բնության մեջ ազատ վիճակում չեն հանդիպում:

Քլոր պարունակող հանքանյութերն են հալիտը (քարաղ)՝ NaCI, սիլվինը` KCI, սիլվինիտը` NaCI⋅KCI, կառնալիտը՝ NaCl⋅MgCl2⋅6H2O

            Հալիտ                                                  Սիլվին

          Սիլվինիտ                                            Կառնալիտ

Ֆտոր պարունակող հանքանյութերն են ֆտորապատիտները` Ca3(PO4)⋅CaF22 և պլավիկյան սպաթը` CaF2

          Ֆտորապատիտ                                 Պլավիկյան սպաթ

Բրոմը և յոդը սեփական հանքանյութեր չեն առաջացնում: Քլորի հանքանյութերը պարունակում են քիչ քանակներով բրոմ և յոդ: Այդ տարրերի աղբյուրներ են որոշ «դառը» լճեր, օրինակ` Ղրիմի աղային լիճը և Կասպից ծովի Կարա Բողազ Գյոլ ծոցը:

Յոդի միացություններ առկա են նաև նավթահորային ջրերում և ծովային ջրիմուռներում:

                   Ծովայի ջրիմուռ լամինարիա

English ex-es

Միքանի անհայտով հավասարումներ

ա/ 5+5=10; 8+2=10; 2+8=10

բ/ -+5*-+2=10; -+2*-+5=10

գ/ 11-1=10; 100-90=10

դ/ 20/2=10; 100/10=10

4*2-5*-3=23

4*3-5*-2=23(լուճում չէ)

2*2-6*1=-2

1-4*-1=5

ա/ 1^3+(-1)=0(լուծում է)

-3^3+27=27(լուծում է)

0^3+0=0(լուծում է)

2^3+(-8)=0(լուծում է)

-6+4^2=9(լուծում չէ)

3+2^2=9(լուծում չէ)

2+3^2=9(լուծում չէ)

-1+3^2=9(լուծում չէ)

ա/ (0;0)(1;1)

բ/ (-1;1)

գ/ (2;3)

դ/ (0;0)(-1;1)

ա/ 2x-10y+(4x+10y)=60

6x=60

x=10

20-10y=0

20=10y

2=y

գ/ 4y+5z+(2y-5z)=42

4y+2y=42

6y=42

y=7

4*7+5z=68

5z=40

z=8

ա/ y=12-2x

7x-24+4x=31

7x+4x=31+24

11x=55

x=5

y=12-2*5

y=2

ա/x=5-2y

35-14y+3y=13

-11y=-22

-y=-2

y=2

x=5-2*2=1

բ/ -y=11-4x

y=11+4x

6x-22+8x=13

14x=35

x=2,5

y=11+4*2,5=21

Սինուս, կոսինուս, տանգես,կոտանգես

ա/ BC=8, AB=17

sina=8/17

cosa=15/17

tga=8/15

sinb=15/17

cosb=8/17

tgb=15/8

բ/ BC=21, AC=20

sina=21/29

cosa=20/29

tga=21/20

sinb=20/29

cosb=21/29

tgb=20/21

գ/ BC=1, AC=2

sina=1/V5

cosa=2/V5

tga=1/2

sinb=2V5

cosb=1/V5

tgb=2/1

դ/ AC=24, AB=25

sina=7/25

cosa=24/25

tga=7/24

sinb=24/25

cosb=7/25

tgb=24/7

ա/ b-ի և B-ի միջոցով արտահայտել ներքնաձիքը, մյուս էջը և դրա դիմացի անկյունը

sinB=b/AB

tgB=b/CB

<A=90-B

բ/ գտեք դրանց արժեքները, եթե b=10, B=50

ա/ սրունքը

sina=BD/AB

բ/ հիմքին իջեցված բարձրությունը

tga=BD/AD

Բանաստեղծություններ և աքրոստիքոսներ մայրենի լեզվի մասին

Ակրոստիքոս
Մայրենի՛ լեզու, եթե չլինեիր դու,
Առանց քեզ չէինք լինի մենք,
Յուրահատուկ խոսքերը մեր,
Րոպեները այն, որ քեզ հետ ենք անցկացնում,
Երեխաների հետ՝ ծննդյան պահից,
«Նաիրի » բառարանը այն, որ ամբողջովին քեզնից է կազմված,
Իմ միակ և անկրկնելի լեզու։

Լարերը մեր  ձայների,
Երկնքից լսվող ճչոցը ճնճղուկների,
Զուգերգը մեր քամիների,
Ուրախ զվարթ անձրևների։

Մայրենի՛ լեզու, մայրենի՛ բարբառ,
Ախորժ, ընտանի իմ հոգու համար․
Առաջին դու խոսք, ականջիս հասած,
Դու սիրո քաղցրիկ առաջին հոդված․
Մանկական լեզվիս թոթովանք տկար,
Հնչում ես իմ մեջ դու միշտ անդադար։

Ո՜հ, ինչպես պղտոր էր սրտիս օրը․
Երբ պանդուխտ էի օտարի տանը,
Եթե հարկ էր ինձ այլազգի լեզվով
Իմ միտքը հայտնել օտար բառերով,
Որ երբեք սիրելի կարելի չէ ինձ,
Որ ձայն ողջյունի բնավ իսկ չեն ինձ։

Գեղեցի՛կ լեզու, հարաշալի՛ լեզու,
Այդ ինչպես քաղցր հնչում ես դու․․․
Կամիմ ավելի քաջ ծանոթանալ
Քո ճոխ գանձերին, հոգով հայանալ․
Ասես թե ահա կանչում էին ինձ
Պապեր ու հայրեր խոր գերեզմանից։

Դերբայական դարձված

Գտնել դերվայական դարձվածները և կետադրել։

Փորձելով պայքարել՝ նրա դեմ ես հասկացա որ պարտված եմ:

Ես, փորձելով պայքարել, նրա դեմ հասկացա որ պարտված եմ:

Ես պատահաբար ընկա՝ ուժեղ ցավեցնելով ու վնասելով ոտքս:

Շուտով տուն վերադարձավ՝ Կարինեն կրծքին մի գեղեցիկ ծաղկեփունջ սեղմած:

Սուրենը, հասկանալով իր սխալը, ներողություն խնդրեց բոլորից:

Աստղիկ տատիկը լալիս էր՝ պատմելով իր ընտանիքի հետ կատարված ոճրագործության մասին:

Փոքրիկն արթնացավ՝ վախեցած անսպասելի ու հանկարծակի աղմուկից:

Գուրգեն պապիկը, գլուխը դժգոհությամբ օրորելով, խոսում էր մեր կառավարության վարած քաղաքականությունից:

Արմինեն ասմունքի դասերի էր հաճախում՝ ցանկանալով լավ ու ճանաչված դերասանուհի դառնալ:

Հրճվանքից ասես ոտքերը գետնից կտրված՝ փոքրիկ Հրաչիկն անհամբեր սպասում էր իր նվերին:

Քննության օրը, հուզված ու փոքր-ինչ շփոթված, ուսանողները, կրկնելով հարցաշարը, սպասում էին իրենց հերթին:

Հնագետները պատմում էին, որ գտել են մի արհեստական սիրտ՝ շատ հմտորեն պատրաստված:

Հիացած ու զարմացած մեր գեղատեսիլ ու զարմանահրաշ բնությամբ ու պատմամշակութային կոթողներով՝ զբոսաշրջիկներն ամեն տարի գալիս են Հայաստան:

Վիրավոր գայլը, աստիճանաբար խեղճանալով, պատրաստ էր անձնատուր լինել:

Տղան մտածում էր իր անելիքների մասին՝ հայացքը հառած պատից կախված նկարին:

Փորձելով լավ ներկայացնել տնային աշխատանքը՝ աղջիկն աշխատում էր չշտապել ու առոգանությամբ կարդալ:

Նկարիչը, նայելով բնորդուհու գեղեցիկ մարմնին, փորձում էր ընդգծել ամեն մի մանրուք:

Տիկին Աիդան գնաց մոտակա գեղեցկության սրահ՝ մազերը հարդարելու:

ՀՀ-ի մեքենաշինությունը

Գլխավորապես մեքենաշինության շնորհիվ է, որ կատարվում են տնտեսության տեխնիկական վերազինում, արտադրության ավտոմատուցում ու կոմպյուտերացում։

Եթե որևե երկրում կա զարգացած մեքենաշինություն, դա նշանակում է , որ բարձր են այդ երկրի տնտեսական զարգացման մակարդակը և արտադրական մշակույթը։

Մեքենաշինության խոշոր գործարանները հիմնադրվել են 1940-ական թվականներին։ Դրան հաջորդող ընդամենը 3-4 տասնամյակներ ընդացքում մեքենաշինությունն այնքան զարգացավ, որ երկրում, որ երկում տիրապետող դիրք գրավեց։Ի՞նչ պայմաններ նպաստեցին խորհրդային տարիներին տարիներին մեքենաշինության այդպիսի արագ թռիչքին, չնայած նրան, որ Հայաստանում դրա կարևոր պայման՝ սև մետաղների արտադրությունը, ստացվում է մյուս պայմանները ավելի զորեղ հայտնվեցին։

դրանք էին՝

1. Արագ աճող աշխատանքային ռեսուրսները
2. Հանրապետություն թողարկում են համարյա բոլոր անհրաժեշտ նյութերը մեքենաներ արտադրելու համար։
3. Մեքենաշինական արտադրանքի նկատմամբ մեծ պահանջարկ էր ներկայացնում ոչ միայն տեղական, այլև նախկին ԽՍՀՄ տարբեր հանրապետությունների և արտասահմանյան բազմաթիվ երկրների տնտեսությունը։

Մեր երկրի մեքենաշինության կառուցվածքի գլխավոր առանձնահատկությունը ոչ մետաղատար, գիտատար ու աշխատատար, արտադրական բարձր մշակույթ պահանջող ենթաճյուղերի գերակշռությունն էր։

Էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունը։

ՀՀ-ն մեքենաշինական համալրի ամենազարգացած ճյուղն էր

Այս ճյուղի ձեռնարկություններից հատկապես լայն ճանաչում ունեին Երևանի էլեկտրամեքենաշինական, էլեկտրալամպերի, կաբելի և էլեկտրատեխնիկական գործարաննեը։

Հաստոցաշինական- գործիքաշինական ենթաճյուղը թողարկում էր տարբեր տեսակի մետաղահատ և քարահատ հաստոցներ, ալմաստե հատիչներ, կտրիչ գործիքներ և այլն։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Հայաստանի տնտեսության ﬔջ ի՞նչ տեղ է գրավել ﬔքենաշինությունը:

Գլխավորապես մեքենաշինության շնորհիվ է, որ կատարվում են տնտեսության տեխնիկական վերազինում, արտադրության ավտոմատուցում ու կոմպյուտերացում։

Եթե որևե երկրում կա զարգացած մեքենաշինություն, դա նշանակում է , որ բարձր են այդ երկրի տնտեսական զարգացման մակարդակը և արտադրական մշակույթը։

1. Բնութագրե՛ք և գնահատե՛ք ﬔր երկրում ﬔքենաշինության զարգացման
   պայմանները:

Հայաստանում գրեթե չկար մեքենաշինության զարգացման կարևոր պայմաններից մեկը՝ սև մետաղները սակայն գերադասում էին այլ պայմանները։

Ես քմծիծաղով եմ նայում բարոյական ցանկացած ձևակերպման։ Սերգեյ Դովլաթով

15․ Ես քմծիծաղով եմ նայում բարոյական ցանկացած ձևակերպման։ Սերգեյ Դովլաթով
Անիմաստ է սեխի բուրմունքի մասին պատկերացում ներշնչել մարդուն, որը տարիներով ծամել է իր կոշիկի քուղերը:
Ես քմծիծաղով եմ նայում բարոյական ցանկացած կտրական ձևակերպման: Մարդը բարի է… Մարդը սրիկա է… Մարդը մարդու բարեկամն է, ընկերը և եղբայրը․․․ Մարդը մարդու համար գայլ է… Եվ այլն․․․ Մարդը մարդու համար ամեն ինչ է, ամեն ինչ, ինչ կկամենաք: Կախված հանգամանքների խաչաձևումից: Մարդն ընդունակ է ամեն ինչի՝ և՛ լավի, և՛ վատի: Ես տխուր եմ, որ այդպես է: Թող Աստված մեզ ամրություն ու խիզախություն տա: Իսկ ավելի լավ կլինի՝ ժամանակ ու
վայրեր, որոնք կհանգեցնեն բարուն․․․
«Գլխավորը գրքում և կնոջ մեջ ոչ թե ձևն է, այլ բովանդակությունը». անգամ հիմա՝ կյանքի անհամար հիասթափություններից հետո, այս մտահանգումը ինձ թվում է տաղտկալի: Եվ առաջվա պես ինձ դուր են գալիս գեղեցիկ կանայք:
Իսկական խիզախությունն այն է, որ սիրես կյանքը՝ իմանալով նրա մասին ողջ ճշմարտությունը։ Քննադատում են ֆիլմը, նշանակում է՝ պետք է այն դիտել: Պարսավում են գիրքը, նշանակում է՝ արժե այն կարդալ: Ինչ-որ մեկին անհատապես վրա են տվել, նշանակում է՝ արժանավոր մարդ է…
Մենք անվերջ մեղադրում ենք ընկեր Ստալինին, մինչդեռ, այնուամենայնիվ, կուզենայի հարցնել՝ իսկ ովքե՞ր են գրել այն չորս միլիոն մատնագրերը: Ընտրություն կատարելով սրիկայի ու հիմարի միջև՝ անկախ քեզնից մտատանջվում ես։ Մտածում ես, մտածում ու նախընտրում սրիկային։ Սրիկայի արարքներում ինքնօրինակ
հիմնավորում կա։ Կա շահախնդիր ու այլանդակ տրամաբանություն։ Առկա է ողջամտություն։ Նրա գործողությունները կանխատեսելի են։ Հասկանում ես, որ իր դեմ հնարավոր է ու հարկավոր է պայքարել։ Հիմարի դեպքում լրիվ այլ է։ Նրա քայլերն անկանխատեսելի են, խառնիխուռն, անտրամաբանական։ Հիմարները բնակվում են մշուշոտ, խրթին քաոսում։ Ենթակա չեն տիեզերական ձգողականության օրենքներին։ Ունեն սեփական կենսաբանությունը, սեփական հանրահաշիվը։ Ու ամեն ինչը նրանց տրվում է չնչին գնով։ Նրանք անմահ են։
Առաջադրանքներ
Ա․ Համաձա՞յն եք հերոսի արտահայտած բոլոր մտքերի հետ։ Հիմնավորե՛ք։

Այո, համաձայն եմ, քանի որ մարդու մեջ ամենակարևորը, ոչ թե արտաքինն է այլ նեքինը, ինչպես ասում են գիրքը պատյանով չեն գնահատում։ Մարդը արտաքինից կարող է ամենահմայիչ տեսքը ունենալ սակայն ներսից սրիկա լինել։ Այդ պատճառով մարդկանց լավերի և վատերի բաժանելիս պետք է դա հաշվի առնել։
Բ․Ո՞ր մտքերն են Ձեր կարծիքով ճիշտ բնութագրում այս մտքերի հեղինակին․
 բարեհամբույր և համակերպվող է
 փորձում է նմանվել հասարակությանը
 ըմբոստ է, սիրում է հակադրվել
 նախընտրում է հիմար լինել, քան սրիկա
 ուզում է ընդունված բոլոր բարոյական նորմերը կոտրել։

Ex-es

1/ «I’ll call the manager.» The waiter said he would call the manager.

2/ «I’ve passed all my exams.» Jack said he had passed all his exams.

3/ «You should get to the airport early.» They said that we should get to the airport early.

4/ «I may be late.» Jack said he might be late.

5/ «I didn’t tell anybody!» Mary said she hadn’t tell anybody.

6/ «Can you help me?» She asked us could we help her.

7/ «Do yo want to dance?» He asked me if I wanted to dance.

8/ «Have you been here before?»