Monthly Archives: April 2022

Ռուս-թուրքական պատերազմը և արևմտահայությունը/դաս 24

By

1806-1812թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմ։

XIX Դարի առաջին ռուս-պարսկական պատերազմի ժամանակ Ֆրանսիայի դրդմամբ Օսմանյան կայսրությունը 1806թ․ պատերազմ սկսեց Ռուսաստանի դեմ։ Այդ պատճառով Ռուսաստանը ստիպված մարտում էր երկու երկրների դեմ։

1807թ․Ախուրյանի մոտ՝Փոքր Ղարաքիլիսա գյուղում տեղի ունեցած ճակատամարտում նրանք պարտության մատնեցին թուրքական զորքերին։

1812թ․ մայիսին հայազգի դիվանագետ Մանուկ Բեյի առակցությամբ Բուխարեստում կնքվեց հաշտություն։Սակայն Անդրկովկասում Ռուսների գրաված տարածքները վերադարձվեցին Թուրքերին։

Ռուս-թուրքական պատերազմը և արևմտահայությունը։

Պարսկաստանի դեմ հաղթանակը ամրապնդեց Ռուսաստանի դիրքերն Անդրկովկասում սակայն Ռուսաստանը դրանով չբավարարվեց և պատերազմ մղեց Թուրքիայի դեմ։

1828-ին ռուսական բանակը Պասկևիչի գլխավորությամբ շարժվեց դեպի Կարս, նրանք հայ կամավորների օգնությամբ պաշարեցին կարս բերդը և տիրեցին դրան, որը ուներ շատ մեծ նշանակություն։

Դրանից հետո ռուսական զորքերը գրավեցին Ջավախքը,Ախլցխան ու Արդահանը։

1828-ին ռուսական զորքերի Երևանյան ջոկատը հայերի աջակցությամբ գրավեց Բայազետի ու Ալաշկերտի գավառները

Անգլիայի հրահրմամբ 1829թ․ թուրքական զորքերը մեծ ուժեր կենտրոնացնելով Կարինում, հարձակման անցան Կարսի և Ախլցխայի ուղղությամբ։

1829թ․ Ռուսական զորքերը գրավեցին Կարինը, Խնուսը,Մուշը,Բաբերդը,Օլթին և այլ բայրեր։ Այս Պատերազմում հայերը ևս կարծելով, թե Ռուսաստանը կազատագրի իրենց մեհմեդականների լծից նյութական և ռազմական օգնություն է ցուցաբերում։

Ադրիանուպոլսի պայմանագիրը։Արևմտահայերի զանգվածային վերաբնակեցումը։

Ռուս-թուրքական պատերազմը ավարտվեց Ռուսաստանի հաղթանակով:

1829թ․ Ադրիանուպոլսում կնքվեց հաշտության պայմանագիր։Ըստ պայմանագրի Սև ծովի արևելյան ափից ընդարձակ մի տարածք, ինչպես և Ախլցխայի ու Ախլքալաքի գավառներն անցան Ռուսաստանին, Թուրքական զորքերի համար դա ընդհանուր առմամբ բարենպաստ պայմանագիր էր, սակայն այն չարդարեցրեց արևմտահայերի հույսերը, որոնք ձգտում էին արևելահայերի նման միանալ Ռուսաստանին։

1829-1830թթ․ Կարինի,Կարսի,Բայազետի շրջաններից Ռուսաստանի տիրապետության տակ անցան շուրջ յոթանասունհինգ հայեր։

Ընդյանուր առմամբ ինչպես պարսկահայերի, այնպես էլ արևմտահայերի վերաբեկեցումն ունեցավ մեծ նշանակություն, Արևելյան Հայաստանում հայության թիվն աճեց և կրկին վերածվեց հայահավաք կենտրոնի։Սակայն Պարսկահայքն ու Արևմտահայքը միաժամանակ իրենց հայ բնակչության մի ստվար հատված։

Ռուս-թուրքական պատերազմ

By

Ռուս-թուրքական պատերազմի սկիզբը։

1853-1856 թթ․ Ղրիմի պատերազմում Ռուսաստանը պարտություն կրեց թուրքերի դեմ, ինչի պատճառով խախտվեց իրենց միջազգային վարկը։

Իրենց կորուստը վերականգնելու, և՛ բալկաններին, և՛ Արևմտյան Հայաստանին տիրելու նպատակով 1877թ․ Ռուսաստանը պատերազմ սկսեց Օսմանների դեմ։

Կովկասյան ճակատամարտում զորքերը հարձակվեցին տարբեր ուղղություններով, նրանց գլխավոր ուժն էր 52 հազարանոց Կովկասյան զորքը։ Զորքի հրամանատարն էր հայ զորավար Լոռու Մելիքյան։

Զորքը առաջին ամսվա ընդհացքում, գրավեց Բայազետը, Ալաշկերտը, ինչից հետո գրավեցին Արդահանը։

Լինելով շրջապատված զորքի աջ թևը նահանջի հրաման ստացավ։ Նահապետը իր վարպետությամբ կարողացավ ապահովել բազմաթիվ գյուղացիների անկորուստ նահանջը։

Բայազետի պաշտպանությունը։ Հայերի մասնակցությունը պատերազմին։

1877թ․ մոտ տասհազարանոց թուրքական զորքը պաշարեց Բայազետը։ Թուրքակակն զորքից պաշտպանվում էին գյուղացիները, ովքեր հերոսաբար մարտեցին 23 օր։

Ռազմական բոլոր պաշարները սպառվում էին, դրսից օգնություն չստանալու դեպքում, անհնարին է շարունակել դիմադրությունը։ Զորավարի հետ բոլոր կապերի փորձերը ապարձյուն անցան։

Միայն Սամոն Տեր-Պողոսյանին հաջողվեց հասնել դեպի զորավարը և հասցնել լուրը։ Երևանյան ջոկատը օգնության եկավ Բայազետի կայազորին, ինչի մասին նույնիսկ վեպ գրվեց։

Պատերազմի ավարտը։

1877թ․ ռուսական զորքերը պաշարեցին Կարսը, գրավումը հանձնարարվեց Հովհաննես Լազարևին, ով հայտնեց, որ գրոհելու է բերդը մինչև դրա անկումը։

Նոյեմբերի 6-ին առաջապահ ջոկատի ուղեկցությամբ, ընթհացող գրոհն ավարտվեց հաղթանակով։

1878թ․ թուրքերը հանձնեցին Արևմտյան Հայաստանի ռազմավարական կենտրոնը՝ Կարինը, ինչպես նաև Սև ծովի առափնյա մի շարք շրջաններ։

Բալկանյան ճակատամարտում ռուսական հասան Կ․Պոլսի մատույցներին, ինչից հետո թուրքիան ընդունեց իր պարտությունը։

урок 20

By

1.Подберите не менее трех синонимов к каждому слову:

— Отважный, храбръй героический

— Холодный, прохладнъй, отмороженнъй

— Друг, товарищь, преятель

— Дом, жилище,престанище

— Говорить,твердить,рассказъвать

2.Какие пары слов не являются синонимами?

А)  1. Погасить – потушить; 2. Лелеять – нежить; 3. Бесхитростный – незатейливый;

4. Горе – случай; 5. Солидный – видный.

Б)  1. Преграда – помеха; 2. Привлекать – манить; 3. Скука – горе; 4. Склон – откос; 5. Забавный  — занимательный.

   3.Найдите лишнее слово в синонимическом ряду:

  1. Красный, багряный, фиолетовый, алый, огненный.
  2. Томительный, утомительный, томный, пятитомный.
  3. Всадник, наездник, человек, верховой, ездок, конный.
  4. Собака, Бобик, животное, Барбос.

урок 19/Как прошлое влияет на настоящее

By

По моему все зависит от того, что именно произошло в прошлом. Если на пример у кого то случиласть настолько ужасная вещь, что он сошел с ума,то конечно же это влияет на настоещее так как избавится от этого состояния карене сложно, но если это обида на кого то, ссора, грусть то это уже зависит от человека насколько он готов простить человека которъй ему навредил. Ну, что мъ сразу только о плохом давайте обсудим тот вариант если у человека случилось что то хорошее, всть два исхода, либа человек из за своей гордъни лиштся всего, либо же продолжит идти к своей цели не портя все необходимостю сомовъражения в негативной форме.

Living without phone and internet

By

I think, that living without phone would be awful for new generation, because we depend from it. I thing that new technologies are great, you can see people and talk with even if they are far from you. Now I cant realize what I would do without my phone, yeah we can read a book, but we cant read it all day, we cant go out every day, because weather is changing, and maybe there are people who don’t have any hobby, what would they do. If someone couldn’t fid the way home, how he can find it if there are not people around him or they don’t know the place, now we would call to anyone, but if we wouldn’t have our phones, I don’t know what we would do.

Լաբարատոր փորձեր

By

Նախագծի անվանումը՝<<Կենդանի  օրգանիզմի  քիմիան>>

Այսօրվա դասին կխոսենք մի նյութի մասին, որն անփոխարինելի է ոչ միայն շատ ոլորտներում, այլև կարևոր դեր է խաղում մարդու օրգանիզմում։ Ցավոք, գրեթե ոչ ոք չգիտի, թե որքան կարևոր է ստամոքսում այս նյութի նորմալ պարունակությունը։ Երբ օրգանիզմը չի կարողանում անհրաժեշտ քանակությամբ ստամոքսահյութ արտադրել, առաջանում է ցածր թթվայնության վիճակ, որը կոչվում է հիպոթթվայնություն։ Նվազեցված թթվայնությունը անխուսափելի կործանարար ազդեցություն ունի մարսողության վրա և խանգարում է առողջության համար անհրաժեշտ սննդանյութերի կլանմանը:

Փորձ  1.   Հայտանյութերի ( մեթիլնարնջագույն, լակմուս, ֆենոլֆտալեին)  գույնի  փոփոխությունը  թթվային  միջավայրում: 

Փորձ  2.   Ցինկի  քլորիդի  ստացումը`տեղակալման  ռեակցիայի   օգնությամբ` ցինկի  և  աղաթթվի  փոխազդեցությամբ: Գրեք  Ձեր  կողմից  իրականացրած  ռեակցիայի  հավասարումը  և  որոշեք.                                     ա) ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի  զանգվածը (գ), բ) անջատված  ջրածնի  ծավալը ( լ, ն.պ. ),եթե  փորձի  համար  վերցրել  եք   m գ  մետաղ:

Փորձ  3.   Իրականացրեք   չեզոքացման  ռեակցիա   նատրիումի  հիդրօքսիդի  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  համապատասխան  ռեակցիայի  հավասարումը և  որոշեք  ռեակցիայի  հետևանքով  ստացված  աղի՝ նատրիումի քլորիդի  զանգվածը (գ), եթե փորձի  համար  օգտագործել  եք  նատրիումի  հիդրօքսիդի  10 գ  10%-անոց լուծույթ:

Փորձ  4.    Իրականացրեք   փոխանակման   ռեակցիա   նատրիումի  հիդրոկարբոնատի(խմելու սոդա)  և  աղաթթվի  միջև: Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի  հավասարումը  և  հաշվեք  ռեակցիան  իրականացնելու  համար  անհրաժեշտ նատրիումի  հիդրոկարբոնատի զանգվածը, որպեսզի  ռեակցիայի  հետևանքով  անջատվի  0,05  մոլ   ածխաթթու  գազ:

Անվտանգության կանոններ աղաթթվի հետ աշխատելու համար՝ 

  • անպայման ձեռնոցներ կրեք

  • եթե աղաթթուն թափվում է հատակին կամ սենյակի այլ կոշտ մակերևույթին, այն պետք է լվանալ ալկալային լուծույթով (օրինակ՝ սոդայի ջրով), այնուհետև մակերեսը լվանալ մաքուր ջրով։
  • թափված թթուն լվանալուց հետո սենյակը պետք է լավ օդափոխվի.

Ռուս-պարսկական պատերազմը և արևելահայությունը/դաս 23

By

19րդ դարի սկզբին Հայաստանը բաժանված էր հետևյալ տերություններ միջև՝

  • Արևելյան Հայաստան՝Պարսկաստանի կազմում:
  • Արևմտյան Հայաստանը՝Օսմանյան կայսրության կազմում:
  • Լոռի,Փամբակ,Շամշադին՝Արևելավրացական թագավորության կազմում:

19րդ դարի սկզբին Ռուսաստանը սկսեց աստիճանաբար իրեն միացնել արևելյան Հայաստանի հողերը:

1801թ. Ռուսաստանի կցվեցին Լոռի, Փամբակ, Շամշադին, Իջևան գավառները առանց պատերազմական գործողությունների:

1804թ. Ռուսաստանը պատերազմ հայտարարեց Պարսկաստանի դեմ:

1805թ. Ռուսաստանին անցան Շիրակը և Ղարաբաղը:

1813թ. Գյուլիստանի հաշտության պայմանագրով Պարսկաստանը Ռուսաստանին հանձնեց Գանձակը, Արցախը, Շիրակը, Զանգեզուրը, Լոռին, Շամշադինը:Այսպիսով Պարսկաստանի կազմում Հայաստանի հողերից մնացին մենակ Երևանն ու Նախիջևանը:

1826թ. Նորից պարսկական զորքը պաշարեց շուշիի բերդը խախտելով Գյուլիստանի պայմանագիրը: Հայերը ռուսական զորքերին օգնելու համար կամավոր ջեկատներ ստեղծեցին:

1827թ. սեպտեմբերին Ռուսական զորքերը գրավեցին Սարդարապատը և Երևանի բերդը: Ռուսական զորքերը մտան Թավրիս:

1828 թ. Ռուսական զորքերը գրավեցին Խոյը, Սալմաստը, Ուրմիան և շարժվեցին դեպի Իրանի մայրաքաղաք Թեյրան:

Փետրվարի 10-ին Թուրքմենչա գյուղում կնքվեց հաշտության պայմանագիր, որով Ռուսաստանին անցան Երևանն ուՆախիջևանը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  • Նկարագրել Արևելյան Հայաստանի 19-րդ դարի սկզբին վարչաքաղաքական կացությունը

Սկզբում Հայաստանի տարածքներից՝Լոռի, Փամբակ, Շամշադին, Իջևան, Շիրակ, Ղարաբաղ,Գանձակը, Արցախը, Շիրախը, Զանգեզուրը, Լոռին, Երևանը և նախիջևանը գտնվում էին Պարսկաստանում: Եվ աստիճանաբար Հայերի օգնությամբ Ռուսաստանը Պարսկաստանի մոտից գրավեց այդ բոլոր տարածքները:

  • 1804-1813թթ. ռուս-պարսկական պատերազմի նախադրյալները, ընթացքը , ավարտը, արդյունքները

Նախադրյալներ՝Ռուսաստանը ուզում էր իրեն վերցնել Պարսկաստանի կողմից գրաված Հայաստանի տարածքները:

Ընթացք՝Ռուսաստանը աստիճանաբար հայերի օգնությամբ գրավում է տարածքները:

Ավարտ՝Ռուսաստանը գրավեցին բոլոր տարածքները և հայերը ապրում են արևելյան Հայաստանում:

  • Գյուլիստանի պայմանագիրը

Գյուլիստանի հաշտության պայմանագրով Պարսկաստանը Ռուսաստանին հանձնեց Գանձակը, Արցախը, Շիրախը, Զանգեզուրը, Լոռին, Շամշադինը, Արևելյան Անդրկովկասը, Արևելյան Վրաստանը:

  • 1826-1828թթ. Ռուս-պարսկական պատերազմի սկիզբը , ընթացքը ավարտը, արդյունքները

1826թ. Նորից պարսկական զորքը պաշարեց Շուշիի բերդը խախտելով Գյուլիստանի պայմանագիրը: Հայերը ռուսական զորքերին օգնելու համար կամավոր ջեկատներ ստեղծեցին:

1827թ. սեպտեմբերին Ռուսական զորքերը գրավեցին Սարդարապատը և Երևանի բերդը: Ռուսական զորքերը մտան Թավրիս:

1828 թ. Ռուսաական զորքերը գրավեցին Խոյը, Սալմաստը, Ուրմիան և շարժվեցին դեպի Իրանի մայրաքաղաք Թեյրան:

Փետրվարի 10-ին Թուրքմենչա գյուղում կնքվեց հաշտության պայմանագիր, որով Ռուսաստանին անցան Երևանն ուՆախիջևանը:

  • Թուրքմենչայի պայմանագիր ,«Բախտորոշ պայմանագրեր»,ուսումնասիրել էջ 32-38, յուրաքանչյուր հոդվածը մեկ նախադասությամբ գրավոր ամփոփել

Պայմանագիրը կազմված էր 16 հոդվածից:

1/Ռուսաստանը և Հայաստանը պետք է խաղաղության մեջ լինեն:

2/Թուրքմենչայի պայմանագիրը պետք է փոխարինի Գյուլիստանի փայմանագրին:

3/Պարսից Շահը պետք է հանձնի Երևանի խանությունը՝ Արաքսի այս ու այն կողմերում և Նախիջևանի խանությունը: Նաև վեց ամսով ռուսական իշխանություններին հանձնում է դիվաններն ու հրապարակված վավերագրերը, որոնք վերաբերում են այդ խանությունների կառավարման հետ:

4/Այս կետում ընդգծվում են Պարսկաստանի և Ռուսաստանի սահմանները:

5/Այս կետում նշվում է, որ Ռուսաստանին են պատկանում՝Կասպից ծովի միջև ընկած բոլոր հողերն ու բոլոր կղզիները, ինչպես և այդ որկրում ապրող բոլոր քոչվոր և մյուս ժողովուրդները:

6/Պարսկաստանը պետք է մուծի Ռուսաստանին հանձնած վնասների գումարը:

7/Ռուսաց կայսրը պետք է  Աբբաս-Միրզային ճանաչի պարսկական թագի հաջորդին և ժառանգորդին, իսկ նրա Գահ բարձրանալուց հետո նրան ճանաչել որպես սույն Տերության օրինական թագավորը:

8/Այս կետում նշվում է, որ Ռուսական և Պարսկական նավերը առաջվա պես իրավունք ունեն նավարկել Կասպից ծովում և այդ ընդհացքում յուրաքանչյուր նավերին պետք է օգնություն գործադրվի:

9/Խաղաղություն պահպանելու համար, կարգ ու կանոն հաստատող մարդիկ հսկելու են հանդիսակարգը:

10/Այդ կեով պայմանավորվում է իրենց միջև առևտրական պայմանավորությունները:

11/Այս կետում նշվում է, որ այն գործընթացները, որոնք կանգ են առել պատերազմի ժամանակ կվրասկսվեն:

12/Այս կետում նշվում է, որ անշարժ գույք ունեցող վաճառականներին 3 տարի ժամանակ, որ դրանք վաճառեն:

13/Այս կետում նշվում է, որ պետք է լինի գերիների փոխանակում:

14/Այս կետում նշվում է, որ պետք է վերադառնան փախստականները:

15/Այս կետում նշվում է, որ պարսկաստանը ադրբեջան կոչվող մարզի բնակչությանը չի հետապնդելու:

16/Այս կետում վում է, որ երկու կողմերի Լիզորները բոլոր վայրերը կուղարկեն տեղեկություններ և պատշաճ հրամանագրեր պատերազմական գործողություններն անհապաղ դադարեցնելու մասին: 

  • Համեմատել Գյուլիստանի և Թուրքմենչայի պայմանագրերը/գրավոր/

Իմ կարծիքով Թուրքմենչայի պայմանագիրը Ռուսաստանի համար ավելի բարենպաստ էր, նաև այն կազմված էր ավելի շատ հոդվածներից:

  • Ամփոփել/ 10-15 նախադասությամբ/ 19-րդ դարի առաջին կեսին արևելյան Հայաստանի` Ռուսաստանին միացման ընթացքի և հետևանքների մասին :

Այս ընդհացքոիմ Հայաստանի բոլոր հողերը Պարսկաստանից անցան ռուսաստանի տիրապետության տակ:

Ինքնաստուգում ֆիզիկայից

By

Ինչ է ոսպնյակը

Ոսպնյակը միատար թափանցիկ նյութից կազմված առարկա է որի մի կողմը տափակ է իսկ մյուսը կլորավուն, դրա միջով լույսը անցնելիս բեկվում է։

Որ կետն են անվա անվանում ոսպնյակի գլխավոր կիզակետ

Ոսպնյակի գլխավոր կիզակետը այն կետն է, որտեղ հատվում են ճառագայթները բեկվելուց հետո։

Ինչն են անվանում ոսպնյակի խոշորացում

Ոսպնյակի խոշորացումը ցույց է տալիս, թե առարկայի պատկերի գծային չափերը առարկայի  չափերի որ մասն են կազմում:

Որ աչքան է կոչվում կարճատես

Կարճատես աչքը վատ է տեսնում հեռուն։ Կարճատես աչքի կիզակետում ճառագայթները բեկվում են ոչ թե ցանցաթաղանթի վրա, այլ դրա առջևում։

Որ աչքն է կոչվում հեռատես

Հեռատեսները վատ են տեսնում մոտիկ գտնվող առարկաները։ Բեկվելուց հետո կիզակետվում են աչքի ցանցաթաղանթի ետևում։

Ինչ մասնիկներից է կազմված ատոմային միջուկը

Պրոտոններ և նեյտրոններ

Ինչ է զանգվածային թիվը

Զանգվածային թիվը դա պրոտոնների ու նեյտրոններ ընդհանուր թիվն է։

Որ երևույթն է կոչվում ռադիոակտիվությունը

Ռադիոակտիվությունը՝ Ատոմային միջուկների փոխակերպման գործնթացն է։

Ռադիոակտիվ տրոհման ժամանակ ինչ ճառագայթումներ են անջատվում

Անջատվում են ալֆա բետտա և գամմա ճառագայթումները։

Ինչ բնույթ ունի ալֆա ճառագայթումը և ինչ բնույթ ունի բետտա ճառագայթումը

Դրական լիցքավորված մասնիկներ և բացասական լիցքավորված մասնիկներ։

Ինչ տիպի էներգիա է ատոմային էներգիա

Այն էներգիան է, որը պարունակվում է ատոմային միջուկներում և թողարկվում է միջուկային ռեակցիաների և ռադիոակտիվ քայքայման ժամանակ։ 

Ինչ կենսաբանական ազդեցություններ ունեն ռադիոակտիվ ճառագայթումները

Ազդում է լիմֆոցիտների և էրիթրոցիտների վրա։ Այսպիսով, այն բացասաբար է անդրադառնում իմունային համակարգի վրա: 

Ինչ վնասներ են կարող են տալ ռադիոակտիվ թափոնները

Ռադիոակտիվ թափոններից թուրս եկող հոտը և հնարավոր է գազը շատ վնասակար է կենդանի օրգանիզմների վրա այն կարող է փոխել նրանց գենետիկական ինֆորմացիան